Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, a jej różnorodność i bogactwo smakowe przyciągają coraz większą liczbę miłośników. Choć kawa zaspokaja pragnienie, dla wielu osób jest to również prawdziwa pasja i przyjemność. Aby poznać i docenić pełnię smaku kawy, warto zacząć od zrozumienia podstawowych odmian ziaren, które różnią się między sobą nie tylko smakiem, ale także aromatem, pochodzeniem oraz sposobem uprawy.

W artykule tym przybliżymy najważniejsze odmiany kawy ziarnistej, ich cechy charakterystyczne oraz różnice, jakie można zauważyć w smaku i aromacie.

Główne odmiany kawy – Arabika i Robusta

Kawa ziarnista dzieli się głównie na dwie podstawowe odmiany: arabikę (Coffea arabica) oraz robustę (Coffea canephora). Choć istnieje wiele innych gatunków, to te dwa są najważniejsze i najczęściej wykorzystywane do produkcji kawy.

Arabika – Królewska kawa o subtelnym smaku

Arabika to najpopularniejszy i najczęściej wybierany gatunek kawy na świecie, stanowiący około 60-70% światowej produkcji. Arabika pochodzi z Etiopii, choć uprawia się ją również w innych krajach o odpowiednich warunkach klimatycznych. Ziarna arabiki są delikatniejsze i bardziej podatne na zmienne warunki atmosferyczne, co sprawia, że ich uprawa jest bardziej wymagająca.

Cechy charakterystyczne arabiki:

• Smak: Kawa z arabiki charakteryzuje się łagodniejszym, delikatniejszym smakiem, w którym można wyczuć nuty owocowe, kwiatowe oraz lekką kwaskowatość. Ma też subtelniejszy, często bardziej wyrafinowany smak, z bogatym profilem aromatycznym.

• Aromat: Arabika posiada bogaty aromat, który może przybierać różne formy w zależności od pochodzenia ziaren. Często wyczuwalne są nuty karmelu, orzechów, czekolady, a także subtelna owocowość.

• Zawartość kofeiny: Ziarna arabiki zawierają mniej kofeiny w porównaniu do robusty, co wpływa na mniej intensywny efekt pobudzający.

• Konsystencja: Kawa arabika jest zazwyczaj bardziej gładka i ma mniej intensywną pianę, co sprawia, że idealnie nadaje się do parzenia metodami takimi jak espresso, drip, pour-over, czy French press.

Robusta – Mocna i intensywna

Robusta to druga najczęściej uprawiana odmiana kawy, która stanowi około 30-40% globalnej produkcji. Pochodzi głównie z Afryki, Azji oraz Ameryki Łacińskiej. Ziarna robusty są mniejsze i twardsze niż arabiki, a ich uprawa jest łatwiejsza, ponieważ rośliny są bardziej odporne na zmienne warunki atmosferyczne, choroby oraz szkodniki.

Cechy charakterystyczne robusty:

• Smak: Robusta ma bardziej intensywny, pełny i często gorzki smak. Może zawierać nuty ziemiste, drzewne, a czasami przyprawowe, takie jak pieprz czy cynamon. Kawa ta jest bardziej wyrazista, często z wyższą kwaskowatością.

• Aromat: Zapach robusty jest zazwyczaj mniej złożony i intensywny w porównaniu do arabiki. Może być lekko dymny, przyprawowy, czasem przypominający suszoną trawę czy skórkę.

• Zawartość kofeiny: Robusta zawiera znacznie więcej kofeiny niż arabika, co sprawia, że kawa z tej odmiany jest bardziej pobudzająca i energetyzująca. To jeden z powodów, dla których robusta jest popularna w mieszankach espresso, gdzie intensywność smaku jest kluczowa.

• Konsystencja: Robusta tworzy gęstą, stabilną pianę, dlatego jest często używana w mieszankach do espresso. Kawa przygotowana z robusty może być bardziej “ciężka” w smaku.

Inne odmiany kawy

Choć arabika i robusta dominują na rynku, istnieje kilka innych, mniej popularnych odmian kawy ziarnistej, które także cieszą się zainteresowaniem koneserów. Należy do nich Liberica oraz Excelsa.

Liberica – egzotyczna kawa o unikalnym smaku

Liberica to kawa, która pochodzi z Liberii w Zachodniej Afryce, ale obecnie uprawiana jest również w krajach Azji Południowo-Wschodniej, takich jak Filipiny. Ziarna tej kawy są większe, mają nieregularny kształt i intensywny, pełny smak.

Cechy charakterystyczne:

• Smak: Kawa z ziaren liberica jest wyjątkowa – ma intensywny, dymny smak z wyraźnymi nutami drewna, tytoniu, a nawet zapachu ogniska. Często posiada także lekko słodkawy posmak, co sprawia, że jest dosyć kontrowersyjna, ale doceniana przez smakoszy szukających nowych doznań.

• Aromat: Zapach kawy liberica jest mocny, przypominający dym, ziemię i korzenną intensywność.

Excelsa – smak z nutą owocowości

Excelsa to mniej znana odmiana kawy, która jest częściej spotykana w Azji Południowo-Wschodniej. Jest to rodzaj kawy, który wykazuje podobieństwo do liberica, choć charakteryzuje się bardziej owocowym smakiem.

Cechy charakterystyczne:

• Smak: Kawa excelsa jest lekko kwaskowata, z wyraźnym smakiem owoców i nutami jagodowymi. Zawiera także wyraźnie kwaśne tony, które nadają jej świeżości i lekkości.

• Aromat: Ziarna excelsa wydzielają intensywny, owocowy aromat, z nutami tropikalnych owoców, takich jak jagody, gruszki czy śliwki.

Jak wybrać odpowiednią odmianę kawy ziarnistej?

Wybór odpowiedniej odmiany kawy ziarnistej zależy od wielu czynników, w tym od preferencji smakowych, sposobu parzenia oraz celu, jaki chcemy osiągnąć (np. poranna kawa energetyzująca czy relaksująca chwila z filiżanką kawy). Oto kilka wskazówek, jak wybrać odpowiednią kawę:

• Jeśli preferujesz łagodniejszy smak, z delikatnymi nutami owocowymi i kwiatowymi, wybierz kawę arabikę.

• Jeśli zależy ci na intensywności, większej zawartości kofeiny oraz wyrazistej, mocnej kawie, warto postawić na robustę.

• Jeśli chcesz spróbować czegoś bardziej egzotycznego i intensywnego, sięgnij po libericę lub excelsę, które oferują zupełnie unikalne doświadczenie smakowe.

Podsumowanie

Odmiany kawy ziarnistej mają ogromny wpływ na smak, aromat oraz ogólne wrażenia z picia kawy. Każda z nich ma swoje unikalne cechy, które wynikają z pochodzenia, sposobu uprawy oraz rodzaju ziaren. Dzięki różnorodności dostępnych odmian, każdy miłośnik kawy może znaleźć odpowiednią kawę, która odpowiada jego osobistym preferencjom smakowym i aromatycznym. Bez względu na to, czy wybierasz arabikę, robustę, czy próbujesz egzotycznych odmian jak liberica lub excelsa, kawa ziarnista to prawdziwa przygoda dla zmysłów.

Dobre jakościowo kawy i herbaty znajdziemy w sklepie internetowym venosa.pl. W asortymencie znajduje się zarówno kawa ziarnista, kawa mielona, kawa rozpuszczalna, kawa w kapsułkach, herbata ekspresowa, herbata liściasta.

Od tradycyjnych po wyszukane marki. W venosa.pl możemy kupić takie marki jak Lavazza, Dallmayr, Segafredo, Illy, Kimbo, Pellini oraz wiele innych. Natomiast w śród herbat znajdziemy dwie pionierskie marki na szczeblu jakościowym, czyli herbata Dammann i herbata Brodies.